Bir otomobilin en önemli bölümlerinden biri de içindeki süspansiyon sistemidir. Süspansiyon sistemlerindeki amaç, lastiklerle yol arasındaki sürtünmeyi arttırmaktır. Bu sayede sürüş kalitesi artar ve aracın kontrolü daha kolay olur. Süspansiyon sistemleri araç içinde bulunan kişilerin güvenliği ve konforu için son derecede önemlidir. Bu sistem sayesinde araçlar kasislerden veya engebeli yolardan geçerken zemin ile bağlantısı kesilmez ve araç içindekiler sanki düz bir yolda yolculuk ediyormuş gibi hisseder.
Yaylar süspansiyon sistemindeki en önemli parçalardan biridir. Tekerleklerin dışında aracın bütün yükünü üzerlerine alırlar. Esnek olmaları sayesinde tümseklerde tekerlerin şasiye yaklaşmasını, çukurlarda da, tekerleklerin şasiden uzaklaşmasını sağlarlar. Bu sayede oluşan sarsıntıların hissedilmesini önemli ölçüde engellerler.
Bir süspansiyon sistemi bir fırlatma mekanizması gibi çalışır. Sistemde bulunan yaylar üzerlerine binen yükü hafifleterek ters yöne iletir. Daha iyi açıklamak gerekirse araç bir tümsekten geçerken yay iyice sıkışır, yay eski haline dönerken ters yönde tekerleği geri iter. Bunun sonucu araç yukarı doğru seker, ardından yerçekiminin etkisiyle tekrar yere iner ve bir daha kuvvet oluşur. Bu olaylar sürekli böyle durmadan devam eder. Bunun engellenmesini sağlayan ve sürekli tekrarlanan salınımları bloke ederek yok eden parçaya amortisör adı verilir.
Günümüzdeki araçların hepsinde boru amortisörleri kullanılır. Bu amortisörler etki bakımından tek tesirli ve çift tesirli olmak üzere ikiye ayrılır. Tek tesirli amorsitörler açılıp kapanma halinden sadece birinde çalışır diğerinde serbesttir. Çift etkili amortisör ise hem açılma halinde hem de kapanma halinde görev yapar. En çok kullanılan amortisör çift etkili amortisördür.
Çalışma prensibinde üzerine ağırlık binen amortisör kapanmaya zorlanır. Amortisör kapanmaya başlamasından sonra amortisör mili , hidrolik yağ ile dolu silindir içinde aşağı yönde ilerlemeye çalışır. Ancak sıvılar sıkıştırılamayacağı için hidrolik sıvı yer değiştirir. Pistonun baskısı sürerken hidrolik sıvı pistonun ucundan dışarıya çıkmaya çalışır. Böylelikle amortisör üzerindeki basıncın çoğu hidrolik sıvının sürtünme kuvveti tarafından etkisiz hale getirilir. Amortisöre ters yönde baskı uygulandığında ise tam tersi olur. İster genişleme ister sıkışma farketmez. Sonuçta amortisör içindeki pistonun hareketi yavaşlatılarak iletilir. Böylelikle tekerlekteki salınım ve titreşim eylemleri kısa sürede yok edilir.
Askı Sistemleri
Süspansiyon sistemini oluşturan parçalardan biri de askı sistemleridir. Aracın tekerleklere olan bağlantısını sağlayan sistemlerin hepsine askı sistemleri denir. Ön tekerlerin bağlanmasını sağlayan sisteme ön askı sistemi, arka tekerleklerin bağlantısını sağlayan sisteme de arka askı sistemi denir. Askı sistemi, tekerlerin virajda ve dönüşlerde yola sürekli düz basmasını sağlar. Ayrıca yol üzerindeki engebeliklerde çıkıntılardan meydana gelen titreşimleri azaltır. Sabit ve serbest askı olmak üzere ikiye ayrılır.
Rotiller
Süspansiyon sistemlerinde bulunan rotiller boyutu küçük olmasına rağmen sistemin en önemli parçalarından biridir. Rotilller aks başının salıncaklara bağlantısını sağlar. Rotiller ikiye ayrılır. Aks başını üst salıncağa bağlayan rotile üst rotil, alt salıncağa bağlayan rotile de alt rotil adı verilir. Rotillere sonradan bir yağlama işlemi yapılamaz. Bu yüzden üretilirken yağlanırlar. Rotillerin amacı, aks bağlantılarının farklı durumlar olsa dahi tekerleğe bağlı kalmasını sağlar.
Denge Çubukları
Denge çubuklarının bir diğer adı da stabilizatördür. Araç viraj alırken savrulma sonucunda dışta kalan yay basılmaya, içeride kalan yay da açılmaya zorlanır. Böyle durumlarda denge çubuğu burularak tekerlek arasındaki farkı azaltır. Bu sayede direksiyon hakimiyeti artar ve aracın savrulması önlenir.
Copyright © 2020
